سیستان و بلوچستان، گنجینهی پنهان جنوبشرق ایران
استان سیستان و بلوچستان، سرزمینی است آمیخته از تاریخ، فرهنگ، طبیعت بکر و مردمانی با مهماننوازی مثالزدنی. این استان در جنوبشرق ایران قرار گرفته و از شمال به خراسان جنوبی، از شرق به مرزهای افغانستان و پاکستان، از جنوب به دریای عمان و از غرب به استانهای کرمان و هرمزگان محدود میشود. این منطقه با مساحتی بالغ بر ۱۸۷٬۵۰۲ کیلومتر مربع، دومین استان پهناور ایران است و نقشی حیاتی در پیوند راهبردی ایران با آبهای آزاد و کشورهای همسایه ایفا میکند.
اگرچه سیستان و بلوچستان سالها از توسعه نابرابر و محرومیتهای تاریخی رنج برده، اما گنجینهی طبیعی و فرهنگی آن، هنوز کشفنشده باقی مانده است. سرزمین کوه و بیابان، دریا و کویر، دشتهای پهناور، سواحل بکر مکران، قلعههای باستانی، روستاهای صخرهای، کوههای آتشفشانی و تالابهای بینظیر، سیستان و بلوچستان را به یکی از مقصدهای خاص برای گردشگرانی تبدیل کرده که به دنبال تجربهای متفاوت و اصیل هستند.
با توجه به رشد صنعت گردشگری و زیرساختهای نوین در رزرو سفر، اکنون با سامانههایی مانند چارترلند میتوان بهراحتی بلیط هواپیما، قطار و اتوبوس برای سفر به این استان تهیه کرده و اقامتگاههای بومی و هتلهای محلی را رزرو نمود.
در ادامه، با مروری جامع به جاذبههای طبیعی، تاریخی، فرهنگی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان، به شناختی عمیقتر از این نگین پنهان ایران خواهیم رسید.
۱. جاذبههای طبیعی بینظیر
▫ کوه تفتان؛ آتشفشان خفته جنوبشرق
کوه تفتان، بلندترین قله جنوبشرق ایران با ارتفاع حدود ۴۰۵۰ متر، یکی از زیباترین پدیدههای طبیعی سیستان و بلوچستان است. این کوه نیمهفعال آتشفشانی، با دهانههایی از بخار و گوگرد، منظرهای متفاوت به بازدیدکنندگان خود ارائه میدهد. کوهنوردی در تفتان تجربهای هیجانانگیز برای طبیعتگردان ماجراجو است. از طریق چارترلند میتوان بلیط زاهدان تهیه کرد و با خودرو به منطقهی تفتان رسید.
▫ تالاب هامون؛ تنفسگاه شمال استان
اگرچه هامون بیشتر در سیستان قرار دارد، اما بخشهایی از آن به بلوچستان نیز گسترش مییابد. این تالاب از بزرگترین منابع آب شیرین فصلی ایران بوده و نقش مهمی در حیات بومیان منطقه و حیاتوحش ایفا میکند. در فصول پرآب، پرندگان مهاجر، ماهیها و نیلوفرهای آبی، چشماندازی شگفتانگیز خلق میکنند.
▫ سواحل مکران؛ بکرترین ساحلهای ایران
نوار ساحلی جنوب استان، موسوم به سواحل مکران، یکی از بکرترین و زیباترین مناطق گردشگری کشور است. سواحل صخرهای، ماسهای، صدفی و مناطق دستنخوردهای چون درک زرآباد، پسابندر، گواتر و چابهار، فضایی رویایی و آرامشبخش برای گردشگران فراهم میکنند. چارترلند با ارائه خدمات سفر به چابهار، یکی از بهترین درگاههای سفر به این منطقهی دیدنی است.
▫ تنگه فنوج و آبشارهای کهیر
در منطقه فنوج و کنارک، تنگهها و آبشارهایی وجود دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند، اما زیبایی آنها با آبشارهای شمال کشور برابری میکند. مسیرهای دسترسی سخت اما جذاب این مناطق، برای گردشگران حرفهای طبیعتگرد بسیار دلنشین است.
۲. جاذبههای تاریخی و باستانی
▫ شهر سوخته؛ میراث جهانی در دل سیستان
شهر سوخته در شمال زابل، یکی از تمدنهای بسیار پیشرفته دوران مفرغ است که قدمت آن به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش بازمیگردد. وجود پیشرفتهترین جراحی چشم، سیستم فاضلاب، بافت پارچه، بازیهای صفحهای و اسکلتهایی با ویژگیهای علمی منحصربهفرد، این شهر را در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار داده است. بازدید از این منطقه تاریخی برای علاقهمندان به باستانشناسی ضروری است.
▫ قلعه رستم و کوه خواجه
در نزدیکی شهر سوخته، قلعه رستم بر فراز تپهای قرار دارد که منظرهای استثنایی از دشت سیستان را پیش چشم میگذارد. کوه خواجه، تنها کوه منفرد در دشت سیستان، با نقاشیها و بقایای معابد زرتشتی، مکانی مقدس و باستانی برای ادیان باستان ایران است.
▫ قلعه سب؛ نگین سرباز
قلعه سب در شهرستان سرباز با معماری دفاعی خاص و چشمانداز طبیعی اطراف، یکی از مهمترین قلعههای تاریخی بلوچستان است که کمتر شناخته شده. این قلعه در ارتفاعات و با نمایی از دره سبز و رودخانه سرباز، تصویری شگفتانگیز ارائه میدهد.
۳. جاذبههای فرهنگی و مردمشناختی
▫ مردم و آیینها
بلوچها و سیستانیها با فرهنگ و آیینهای بسیار غنی، بخشی جداییناپذیر از هویت ایرانی هستند. موسیقی بلوچی، رقص شمشیر، لباسهای رنگارنگ، معماری خاص روستایی و سنتهایی همچون جشن "عید قربان" یا "نذرهای محلی"، برای گردشگران جذابیتی ویژه دارند.
▫ بازارهای محلی چابهار
بازارهای سنتی چابهار مانند بازار فردوسی و بلوچمارکت، با فروش صنایع دستی، پارچههای سوزندوزیشده، ادویههای محلی، خرما و محصولات دریایی، تجربهای اصیل از زندگی بومیان ارائه میدهند. چارترلند میتواند اقامت در نزدیکی این بازارها را برای گردشگران رزرو کند.
۴. جاهای کمترشناختهشده و خاص
▫ گِلفشانهای کهیر
در منطقه کهیر، گلفشانهایی طبیعی قرار دارند که همانند آتشفشان، اما با فوران گل، پدیدهای نادر و دیدنی بهوجود میآورند. بازدید از این گلفشانها تجربهای متفاوت برای طبیعتدوستان خواهد بود.
▫ روستای درک زرآباد
درک زرآباد جایی است که کویر به دریا میرسد. تنها نقطهای در ایران که تپههای شنی کویری با ساحل دریای عمان تلاقی دارند. منظرهای سورئال و بیمانند که چشم هر بینندهای را مجذوب میکند. اقامتگاههای بومگردی این منطقه را میتوان از طریق چارترلند رزرو کرد.
▫ بندر گواتر
گواتر در شرقیترین نقطه کشور، جایی است که ایران به پاکستان میرسد. تالاب گواتر، با پرندگان مهاجر، جنگلهای حرا، و سکوتی بینظیر، برای طبیعتگردانی که به دنبال آرامشاند، یک بهشت واقعی است.
۵. زیرساختها و فرصتهای گردشگری
با توسعه زیرساختهای حملونقل مانند فرودگاه چابهار، فرودگاه زابل، راهآهن در دست احداث، و جادههای بینالمللی، دسترسی به نقاط دیدنی استان آسانتر شده است. چارترلند با ارائهی بلیطهای چارتری، خدمات سفر گروهی و انفرادی، و رزرو اقامتگاههای رسمی و بومگردی، نقش مهمی در معرفی این استان کمتر شناختهشده دارد.
استان سیستان و بلوچستان، با تنوع اقلیمی، تاریخی و فرهنگی خود، گنجینهای بیبدیل برای گردشگران داخلی و خارجی است. از سواحل بکر مکران تا قلعههای هزارساله، از کوههای آتشفشانی تا بازارهای رنگارنگ، این استان میتواند مقصدی جذاب برای سفری متفاوت و عمیق باشد.
چارترلند با فراهم کردن امکان رزرو آسان، سفر به این مقصد کمتر شناختهشده را راحتتر، امنتر و دلپذیرتر کرده است. اکنون زمان آن فرا رسیده تا با چشم باز، سیستان و بلوچستان را کشف کنیم و زیباییهایش را بشناسیم.